Bài 1: Tín dụng xanh định hướng cho các hoạt động đầu tư Bài 1: Tín dụng xanh định hướng hoạt động đầu tư

Khó khăn pháp lý

Từ cuối năm 2021, tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) lần thứ 26, Việt Nam đã đưa ra cam kết xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm phát thải. khí nhà kính mạnh hơn để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Với cam kết này, trong thời gian tới, dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực xanh đổ vào Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục tăng với sự hỗ trợ của các tổ chức tài chính quốc tế; Đồng thời, bản thân các ngân hàng và doanh nghiệp cũng tự tin đẩy mạnh cho vay, đầu tư vào các dự án tăng trưởng xanh. Mặc dù Việt Nam đã có những tín hiệu tích cực trong tăng trưởng tín dụng xanh và ngân hàng xanh, nhưng tốc độ phát triển của lĩnh vực này tại Việt Nam được đánh giá là chưa nhanh như kỳ vọng và chưa được khai thác hết tiềm năng. Việc phát triển hoạt động ngân hàng xanh tại các ngân hàng thương mại Việt Nam còn nhiều khó khăn, thách thức.

Một trong những khó khăn hiện nay là khung pháp lý về tín dụng xanh của Việt Nam chưa hoàn thiện, gây khó khăn cho việc phát triển hoạt động này trên thực tế.

Theo Ths. Võ Thị Mỹ Hương – Giảng viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM. Tại TP.HCM, tín dụng xanh lần đầu được quy định trong Luật Bảo vệ môi trường 2020, nhưng chưa có trong Luật Các tổ chức tín dụng và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Các ngân hàng đang đẩy mạnh cho vay các dự án xanh nhằm bảo vệ môi trường.
Các ngân hàng đang đẩy mạnh cho vay các dự án xanh để bảo vệ môi trường.

Cụ thể, Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi năm 2017) quy định, đối với hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng hiện hữu, không có quy định về hoạt động cho vay dự án. dự án đầu tư, kinh doanh đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xanh nhưng chỉ quy định nguyên tắc cho vay chung.

Ngoài ra, TS Nguyễn Quốc Hùng – Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng cho rằng, hệ thống pháp luật hiện hành còn thiếu cơ sở pháp lý cho hoạt động tín dụng xanh; thiếu sự hướng dẫn chuyên sâu của cơ quan chuyên môn về danh mục ngành, lĩnh vực xanh với các tiêu chí cụ thể (khái niệm, quy định, tiêu chuẩn/điều kiện về danh mục ngành, lĩnh vực xanh). Thực trạng này dẫn đến cơ quan quản lý nhà nước thiếu cơ sở xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích các hoạt động xanh, cấp tín dụng xanh.

Hạn chế về chi phí và rủi ro

Khi tham gia hoạt động ngân hàng xanh, các ngân hàng Việt Nam đứng trước yêu cầu vừa đảm bảo đáp ứng nhu cầu vốn cho sự phát triển của nền kinh tế, vừa đảm bảo tăng trưởng và phát triển xanh của nền kinh tế. bền vững quốc gia trong xu thế hiện nay.

Tuy nhiên, nhiều yếu tố khác nhau đang ảnh hưởng đến sự phát triển của tín dụng xanh, bao gồm: chi phí giao dịch tại ngân hàng, mức độ hiểu biết và tin tưởng thông tin, sự tham gia chưa đầy đủ của các tổ chức tín dụng. tổ chức quốc tế, giá trị còn lại của tài sản hiện có cần được thay thế. Bên cạnh đó, việc triển khai các dự án xanh cũng đòi hỏi chi phí cao để tích hợp nguồn năng lượng sạch vào hệ thống, rủi ro về quyền sở hữu trí tuệ không rõ ràng, công cụ tài chính trong nước chưa phù hợp…

Theo TS Phan Thị Linh – Giảng viên trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh, một trong những khó khăn hiện nay “ngăn” tín dụng xanh là nguồn vốn đầu tư vào lĩnh vực xanh đòi hỏi thời gian thu hồi vốn dài, chi phí đầu tư lớn, rủi ro thị trường cao. Trong khi đó, nhận thức và năng lực của các ngân hàng trong việc phát triển các sản phẩm tín dụng xanh mới ở giai đoạn ban đầu và còn hạn chế, chưa đồng bộ giữa các chi nhánh ngân hàng. Thực tế cho thấy, phát triển ngân hàng xanh phải lấy trọng tâm là vận hành, nhân viên, cộng đồng – xã hội và theo đó, các ngân hàng tham gia hoạt động ngân hàng xanh sẽ phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mình. đến môi trường và xã hội của ngành ngân hàng trong kinh doanh.

Nhiều khó khăn trong triển khai tín dụng xanh

“Hiện số ngân hàng quan tâm và ban hành quy trình nội bộ về ngân hàng xanh, tín dụng xanh, quy trình thẩm định dự án xanh chưa nhiều. Nhân viên ngân hàng chưa được đào tạo chuyên sâu và phương pháp để thực hiện thẩm định, đánh giá và quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng. Trong khi, các dự án đầu tư xanh luôn tiềm ẩn rủi ro và khó đánh giá hiệu quả vốn vay cả về khía cạnh xã hội và tài chính, là tài sản đảm bảo. Ngoài ra, việc thiếu cơ chế, chính sách trong việc tiếp nhận vốn hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế cũng là một trong những nguyên nhân khiến một số dự án tăng trưởng xanh của ngành ngân hàng bị dừng lại. tuyên bố.” – TS Nguyễn Quốc Hùng – Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng.

Về phía doanh nghiệp vay vốn ngân hàng, yêu cầu không chỉ là thể hiện yếu tố xanh trong dự án, doanh nghiệp hay cá nhân vay vốn mà còn phải thể hiện năng lực, kinh nghiệm quản trị. Đây cũng là thách thức chung của các doanh nghiệp khi phải liên tục đổi mới, nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, bà Linh cho biết. Trong khi đó, nguồn nhân lực phụ trách cho vay lĩnh vực ngân hàng xanh tại ngân hàng còn thiếu và yếu. “Họ có kiến thức về chính sách nhưng hiểu biết rất ít về xác định yếu tố xanh trong các dự án”, bà Linh nói.