Vì sao chi phí logistics Việt Nam luôn ở mức cao?

Giảm chi phí liên quan đến logistics là bài toán đang được các ban ngành đặt ra nhằm giúp doanh nghiệp (DN) nhanh chóng phục hồi sau dịch. Tại Việt Nam, logistics là một trong những ngành phát triển nhanh và ổn định nhất với tốc độ tăng trưởng bình quân 14-16%/năm, đóng góp vào GDP 4-5%. Báo cáo về Chỉ số Logistics thị trường mới nổi 2022 do Agility công bố mới đây cho thấy, Việt Nam đứng thứ 11 trong bảng xếp hạng 50 quốc gia dẫn đầu thị trường logistics mới nổi, đứng thứ 4 Đông Nam Á. .

Hàng hóa chờ thông quan tại cảng Cát Lái, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh. Ảnh Đỗ Doãn
Hàng chờ thông quan tại cảng Cát Lái, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh. ảnh Đỗ Đoàn

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam khi trao đổi thương mại với thế giới nói chung và với khu vực Âu – Mỹ còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, phải kể đến các vấn đề như cơ sở hạ tầng còn hạn chế, thiếu đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng giao thông. và hạ tầng logistics như kho bãi, trung tâm logistics; doanh nghiệp logistics còn thiếu thông tin; thiếu liên kết, ứng dụng công nghệ lạc hậu… Đây là những hạn chế rất lớn khiến chi phí logistics của Việt Nam luôn ở mức rất cao, được coi là gánh nặng của doanh nghiệp.

Nguyên nhân chủ yếu do hạn chế về quy mô và vốn kinh doanh, kinh nghiệm và trình độ quản lý, khả năng ứng dụng công nghệ thông tin cũng như trình độ nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu hoạt động quốc tế. Một nguyên nhân quan trọng nữa là không có nguồn hàng do Việt Nam chủ yếu xuất FOB và nhập CIF. Ngoài ra, còn hạn chế về hạ tầng logistics và chi phí vận tải đường bộ, phụ phí cảng do chủ tàu nước ngoài áp đặt…

Trong khi đó, theo ông Trương Tấn Lộc – Giám đốc Marketing Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, tổng chiều dài các bến container khu vực Cái Mép khoảng 5.470m, chia làm 8 cảng. Các cảng phân bố rải rác và hầu hết đều bị hạn chế về chiều dài bến (trung bình 600m bến/cảng) trong khi quy mô tàu cập bến ngày càng lớn, chiều dài tàu lên tới 400m nên tại mỗi thời điểm, mỗi cảng chỉ tiếp nhận được 1 tàu mẹ.

Vì vậy, để chuỗi cung ứng không bị đứt ngay tại cảng biển, cần có cơ chế liên kết khai thác, vận chuyển hàng hóa giữa các cảng khu vực Cái Mép – Thị Vải (cơ chế “cảng mở”). , nhằm tối ưu hóa công suất khai thác, tận dụng tối đa các bến của nhau. Giải quyết được những hạn chế về cầu cảng hiện nay sẽ giảm chi phí logistics cho hàng hóa XNK qua khu vực này.

Về phương thức vận tải, theo báo cáo của Bộ Công Thương, đường bộ vẫn là phương thức vận tải phổ biến nhất hiện nay, chiếm 72,93% tổng khối lượng hàng hóa vận chuyển, đứng thứ hai là đường thủy nội địa với 21,73%. . Trong khi đó, đây là phương thức có chi phí vận chuyển cao hơn đường thủy.

Đơn giản hóa thủ tục hải quan góp phần kéo giảm chi phí logisitics cho doanh nghiệp. Ảnh Đỗ Doãn
Đơn giản hóa thủ tục hải quan là góp phần giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp. ảnh Đỗ Đoàn

Nhiều giải pháp hiệu quả giảm chi phí logistics

“Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh chuyển đổi phương thức vận tải nội địa từ đường bộ sang đường thủy nội địa. Để làm được điều này, cần đầu tư xây dựng các bến sà lan ở khu vực Đồng Nai, Bình Dương” – ông Lộc khuyến nghị.

Theo Tiến sĩ KC Chang – chuyên gia thủ tục hải quan và luật thương mại khu vực châu Á – Thái Bình Dương của GEODIS Logistics, khi NK hàng hóa vào Mỹ, DN phải tuân thủ tất cả các luật đặc biệt. áp dụng đối với hàng hóa; nghiên cứu kỹ các quy định về đóng gói, dán nhãn tại Hoa Kỳ trước khi xuất khẩu; các mặt hàng phải kiểm soát nhập khẩu phải có giấy phép nhập khẩu… Vì vậy, nên sử dụng đơn vị cung cấp dịch vụ hải quan có giấy phép và đủ năng lực vận chuyển hàng hóa để giảm chi phí.

Chia sẻ về cách giảm chi phí logistics, các chuyên gia tại Diễn đàn Logistics với khu vực Âu – Mỹ 2022 vừa diễn ra tại TP. HCM, doanh nghiệp xuất nhập khẩu nên thay đổi điều kiện mua bán sang CIF thay vì FOB để chủ động hơn trong việc sử dụng lịch trình vận chuyển phù hợp, tìm kiếm nhà cung cấp uy tín cạnh tranh để tiết kiệm chi phí. Tiết kiệm chi phí vận chuyển hàng hóa và rủi ro trong quá trình vận chuyển.

Doanh nghiệp cũng nên đàm phán với các hãng vận tải cho phép áp dụng chính sách “swap container” (mô hình sử dụng container hiệu quả) đối với hàng hóa XNK để giảm thiểu chi phí vận chuyển khi giá dầu liên tục biến động do biến động mạnh. ảnh hưởng của chiến tranh Nga-Ukraine; kiểm soát phụ thu xuất nhập khẩu theo định mức tiêu chuẩn để tránh tình trạng thu phí tràn lan.

Đồng thời, cần tối ưu hóa chi phí logistics bằng cách tích hợp chuỗi dịch vụ khai báo hải quan với vận tải nội địa. Doanh nghiệp XNK nếu sử dụng dịch vụ tích hợp sẽ tiết kiệm chi phí logistics từ 500.000 đồng/container so với sử dụng dịch vụ đơn lẻ.

Giá cước vận tải quốc tế đang giảm

Theo bà Võ Thị Phương Lan – Phó Chủ tịch Hiệp hội Logistics TP. Hồ Chí Minh, từ tháng 7/2022, giá cước vận tải quốc tế đã giảm nhiều so với năm 2021 và đến quý IV/2022 đang có xu hướng trở lại trạng thái bình thường như giai đoạn 2019-2020. Bên cạnh đó, tình trạng tắc nghẽn cảng tại các cảng trên thế giới đã được cải thiện nhiều và tình trạng thiếu container rỗng đã được giải quyết. Tình trạng khan hiếm chỗ đã không còn, khách hàng có thể lựa chọn nhiều hãng phù hợp.